वनस्पतीचे वर्गीकरण

वनस्पतीचे वर्गीकरण :

उपसृष्टी : 1 अबीजपत्री – अपुष्प वनस्पती

विभाग – 1 :  थॅलोफायटा

  • शरीर साधे , मऊ ,तंतुमय
  • मूळ , खोड , पान, नसते.
  • पाण्यात आढळतात .
  • स्वयंपोषी असतात.
  • लैगिक जननांग – युग्माकधानी

  वर्ग – 1 : शैवाल

  • वाढ पाण्यात , ओलसर ठिकाणी
  • उदा. शैवाल, स्पायरोगायारा, करा
  • प्रकाश स्वयंपोषी

   वर्ग – 2 : कवक

  • परपोशी पोषण पद्धती
  • इतरांच्या शरीरात, शरीरावर किंवा मृतोपाजीवी असतात.
  • शरीर तंतुजालरूपी असते.
  • तंतुरूपी कवकाना बुरशी म्हणतात.
  • उदा. पेनिसिलीयम , म्युकर
  • जननांगे मोठी आणि छत्रिसारखी असणाऱ्यांना ‘छत्रकवके’ म्हणतात.
  • उदा . अगॅरिकस
  • एकपेशीय कवकाना ‘किन्व’ म्हणतात .
  • उदा . सॅकरोमायसिस

शैवाक –

  • शैवाल व कवक एकत्र वाढ
  • परस्परपूरक सहजीवन
  • उदा . उस्निया (दगडफूल)

    जीवाणू –

  • एकपेशीय आदिकेंद्रकी सजीव.
  • निरनिराळ्या पोषण पद्धती.
  • प्रजजन साध्या स्वरूपाचे.

विभाग -२ : ब्रायोफायटा

  • निम्नस्तरीय, बहुपेशीय, स्वयंपोषी, सावलीत राहण्याऱ्या उभयचर वनस्पती आहेत.
  • बीजाणू निर्मितीचे प्रजनन करतात.
  • शरीर चपटे , रीबिनसारखे व मऊ.
  • मुळासारखे दिसणारे मुलाभ असतात.
  • उदा. मॉस, रिक्सिया , मार्केंशिया , अॅन्थॉसिरॉस, फ्युनारीया

विभाग -3 : टेरीडोफायटा

  • पाणी व खनिज वहनासाठी सुस्पष्ट संवहनी संस्था असते.
  • मूळ, खोड, पाने असतात.
  • सहसा लहान पर्णिका असतात.
  • सावलीत व दमट वातावरणात वाढतात.
  • अलैंगिक प्रजनन बीजाणू निर्मितीद्वारे तर लैंगिक प्रजनन युग्मक निर्मितीद्वारे होते.
  • 3 उपवर्गात विभाजन होते.

वर्ग -1 : लायाकोपोडीनी

  • या वनस्पती नेच्यासारख्या असतात.
  • उदा. लायाकोपोडीयम, सीलॅजीनेला

    वर्ग -2 : इक्वीसेटीनी

  • नेच्यासारख्याच असतात.
  • बिजानुधानीच्या समूहास शंकू म्हणतात.
  • उदा. इक्वीसेटम

   वर्ग -3 : फिलीसिनी

  • वनस्पतीचा सर्वात मोठा वर्ग आहे.
  • या वनस्पतींना ‘नेचे’ म्हणतात.
  • बिजानुधानीपुंज पानावर तयार होतात.
  • उदा. नेफ्रोलीपीस, अॅडीएन्टम, किलॅन्थेस, टेरिस

उपसृष्टी : 2 बिजपत्री – सपुष्प वनस्पती

विभाग -1 : अनावृत्तबीजी वनस्पती

  • यांना उच्चकुलीन वनस्पती असे म्हणतात.
  • या वनस्पतीच्या बिजांवर आवरण नसते. त्यांची मोठया आकाराची बीजे बृहद्बीजाणू पत्रांवर तयार होतात.
  • काही वृक्ष मोठे व पुरातन असतात.
  • उदा . सायकस, सूचीपर्णी (पायनस), देवदार (सेडस)
  • सदाहरित, बहुवार्षिक
  • खोडाला फांद्या नसतात.
  • नर व मादी फुले वेगवेगळया बिजानुपत्रावर येतात.
  • फळे येत नाहीत.

विभाग -2 : आवृत्तबिजी वनस्पती

  • या वनस्पतीची बीजे संरक्षक आवरणात असतात.
  • फुले हीच प्रजननांगे असतात.
  • अतिसूक्ष्म जलीय वनस्पती वुल्फिया टे प्रचंड आकाराच्या ऑस्ट्रेलीयन अकॅशिया किंवा युकॅलिप्टस् यांचा समावेश होतो.
  • 2 वर्गात विभागणी होते.

    वर्ग -1  व्दिबिजपत्री वनस्पती

  • बियांच्या भ्रुनात दोन बिजपत्रे असतात.
  • मूळ हे सोटमूळ प्रकारचे असते.
  • पानाचा शिराविण्यास जालीकीय असतो.
  • उदा. सुर्यफुल, सदाफुली, जास्वंद, लिंबू ,पेरू, आंबा, वाटणा, वाल, हरभरा, टोमॅटो, मिरची, वांगी ,कोथिंबीर, कापूस,तुळस

वर्ग -2  एकबिजपत्री वनस्पती :

  • बियांच्या भृणात फक्त एकच बिजपत्र असते.
  • मुले तंतुसारखी , अपस्थानिक मुळे
  • पानांचा शिराविण्यास समांतर असतो.
  • फुल त्रीभागी.
  • उदा. गहू, तांदूळ, मका, ज्वारी, ऊस, गवत, बांबू , कांदा,लसून, कर्दळी, केली, पाम, ऑर्कीड

No comments:

Post a Comment